
کلیدهای پرورش فرزند شاد
منیره نادری، لیزا مکورت
«کلیدهای پرورش فرزند شاد» نوشتهی لیزا مککرت(-۱۹۶۴) است. این کتاب ۱۰۱ روش برای تربیت فرزند شاد مطرح میکند.
تربیت کودک شاد، کار پیچیده و دشواری نیست و والدین، فقط باید خود را از میان اطلاعات نادرستی که طی سالها زندگی به آنها داده شده است، بیرون بکشند و با ماهیت واقعی فرزندداری آشنا شوند. اگر پدران و مادران با نیازهای فرزندشان آشنا باشند، میتوانند وسایل مورد نیاز را برای او فراهم کنند و به این ترتیب ارتباط درستی با او برقرار سازند. این کتاب در مورد این موضوعات، به سادگی مطالبی را بیان میدارد و زمینه را برای ایجاد این پیوند فراهم میسازد.
ضمن خواندن این کتاب، باید به خاطر داشته باشید که هر کودکی خصلتهای خاص خود را دارد. وقتی درباره نوزادان و کودکان نوپاصحبت میکنیم، به مواردی میپردازیم که در میان آنان عمومیت دارد، ولی در مورد همه صدق نمیکند، پس «به کودک خود توجه کنید»، «نیازهای او را بشناسید» و «گوش شنوای او باشید». نوزاد، خود به شما میآموزد که چگونه از او مراقبت کنید. او ویژگیهای خاص خودش را دارد و برای برآورده شدن نیازهایش تلاش میکند؛ پس باید به ویژگیهای او توجه شود و به جای عمل کردن به هر شنیدهای، به قلب و احساستان اعتماد داشته باشید، با درونیات فرزندتان آشنا شوید و در نهایت از تجربیات کارشناسان نیز، با توجه به خلق و خوی دلبندتان، استفاده کنید.
هر خشونتی، اشاعهدهنده خشونت دیگری است
فریاد کشیدن بر سر فرزند، نوعی بدرفتاری عاطفی و لفظی محسوب میشود. فریاد کشیدن کار وحشتناکی است و به عزتنفس کودک آسیب میرساند. اگر اعتمادبهنفس کودک آسیب ببیند، او دیگر به راحتی نمیتواند بیاموزد، و رفتار خوبی هم نخواهد داشت و خوشحال نخواهد بود. اگر او احساس کند که فرد بدی است، به طور قطع به سوی بد بودن گام برمیدارد و اعمال نادرستی انجام میدهد.
بعضی از بچهها، پیش از اینکه قادر باشند کلمات را بیان کنند، میتوانند مفاهیم آن واژهها را درک کنند. اما گروه دیگری از کودکان، عاشق پرحرفی هستند و به سادگی واژههای جدید را در ذهن خود جای میدهند و گاهی هم بدون اینکه معنای دقیق آن کلمات را بدانند، در مواقع لزوم آن لغات را به کار میبرند.
پیش از اینکه به علت رفتار گستاخانه کودک نوپای خود عصبانی شوید و بخواهید او را تنبیه کنید؛ بهتر است لحظهای صبر کنید و بررسی کنید که آیا او به درستی مفهوم خواسته شما را درک کرده است یا خیر.
عادلانه نیست که با کودک خود اینگونه رفتار کنید: برای مثال او در روز سهشنبه اجازه داشته باشد که با خوراکی در دستش درون اتاق قدم بزند، ولی در روز پنجشنبه به دلیل انجام این کار، از سوی شما توبیخ شود. وقتی مقررات خانواده به این صورت اجرا شود، یادگیری آن برای کودک مشکلی جدی تلقی میشود.
اگر نمیخواهید کودکتان هنگام نوجوانی، مرید فرقه یا گروهی خاص شود، یا به راحتی جذب مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی و یا گروههای تبهکاری گردد؛ پس باید از شیوههای تنبیهی در تربیت او استفاده نکنید تا کورکورانه تسلیم شرایط نامساعد نشود. به جای آن، همیشه تقاضای خود را از کودک به صورتی کاملاً منطقی و روشن بازگو کنید و همیشه مشخص کنید که چرا پیشنهاد شما به صلاحش میباشد. هیچ گاه به او نگویید: «چون من میگویم، پس باید این کار را انجام دهی» . با استفاده از این نوع شیوه تربیتی، کودک هرگز یاد نمیگیرد که خودش بیندیشد.
خوابیدن والدین در کنار کودکشان؛ به طور قطع در جهت پرورش عزتنفس و تربیت او مفید است. در واقع هنگامی که پدر و مادر به کودک خود اجازه میدهند تا در کنارشان و یا در اتاقشان بخوابد؛ این پیام را به او منتقل میکنند: "تو شخص خاصی هستی. همان طور که ما در طول روز به تو اهمیت میدهیم، شبهنگام نیز مراقب تو هستیم و برایت ارزش قائل میشویم".
. بعضی از مادران تمایل دارند که از سوی دیگران مورد تأیید قرار گیرند، به همین جهت راهآنان را در زندگی پیش میگیرند. شما مجبور نیستید اشتباههای دیگران را تکرار کنید، پس با انجام دادن آنچه که میدانید درست است، خطاهای اطرافیان را دوباره مرتکب نشوید.
آنها دروغ نمیگویند. تنبیه کردن کودک دوساله به این دلیل که مطلبی غیرواقعی گفته است، کار بیهودهای است؛ زیرا هدف او از بیان آن مطلب، دروغ و فریبکاری نبوده است، بلکه او تنها در آرزوی خلق حقیقتی بوده که وجود خارجی نداشته است.
تصور نکنید که بیان کلمات از سوی کودک به معنای درک آن است
مهارت گفتاری کودکان نوپا، اغلب به صورت جهشهایی بروز میکند که مختصری نگران کننده هستند. این جهش به گونهای روی میدهد که والدین از سرعت سرسامآور آن دچار شگفتی میشوند
کارشناسان مراقبت از کودک؛ بر این عقیده پافشاری میکنند که مشاهده تلویزیون در سالهای اول تولد، حتی برای مدت زمانی بسیار کوتاه، برای کودک بسیار زیانبار است.
اگر او بیش از کودکان همسن و سالش گریه میکند و بیشتر اوقات ناراحت است، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
دقت کنید که اگر فرزندتان به هر دلیلی؛ از روی میل خود و یا به علت اجبار شما؛ کار اشتباهش را پذیرفت، هرگز با عصبانیت و تنبیه با او مقابله نکنید. شما نمیتوانید در برخورد با اشتباههای فرزند خود، هر دو راه را در پیش بگیرید؛ یعنی هم او را وادار کنید اعتراف کند و هم تنبیهش کنید. اگر دوست دارید که او به اشتباه خود اعتراف کند؛ پس نباید در همان زمان، با او خشمناک رفتار کنید. اگر چنین کاری انجام دهید، بعید به نظر میرسد که او در آینده به خطای خود اعتراف کند.
تصور نکنید که بیان کلمات از سوی کودک به معنای درک آن است
مهارت گفتاری کودکان نوپا، اغلب به صورت جهشهایی بروز میکند که مختصری نگران کننده هستند. این جهش به گونهای روی میدهد که والدین از سرعت سرسامآور آن دچار شگفتی میشوند
«آیا خوابیدن در کنار نوزاد، این زمینه را برای او فراهم میکند که کودکی شادتر و باهوشتر شود؟
بچههای یک ساله؛ هیچ گونه درکی از نظریه علت و معلولی ندارند.