لوگوی دوزلی بوک
تخفیف‌های گروهی !
کتاب اختصاصی چی کاره بشم
چالش های ادبیات کودک در کلام شاعر و نویسنده کودکان و نوجوانان
گوناگون ۱۳۹۸/۰۵/۱۴

چالش های ادبیات کودک در کلام شاعر و نویسنده کودکان و نوجوانان

افسون امینی؛ شاعر، کارشناس ادبیات کودک و نوجوان و نویسنده است. وی دانشجوی دکترای ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی و از پایه گذاران کارگاه‌های ادبیات مرکز آفرینش‌های ادبی کانون است.

کودکان آینده سازان تمام ملتها هستند وموضوع ادبیات و داستان به عنوان یکی از مهمترین مجراهای آموزش، از اهمیت زیادی برای تربیت این طیف جامعه برخوردار است. دراین بین، چالش های ادبیات کودک از موضوعاتی است که کمتر به آن پرداخته شده است؛ از این رو گفتگویی داشتیم با افسون امینی، شاعر و نویسنده کودکان و نوجوانان تا به بررسی مشکلات حوزه ادبیات و داستانی از زبان ایشان بپردازیم.

افسون امینی؛ شاعر، کارشناس ادبیات کودک و نوجوان و نویسنده است. وی دانشجوی دکترای ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی و از پایه گذاران کارگاه‌های ادبیات مرکز آفرینش‌های ادبی کانون است که 6 سال مسئولیت این کارگاه‌ها را برعهده داشته است. در معرفی کتاب های وی می توان به «دوست عجیب من»، «چی مثل چیه؟»، «صدایی عجیب در جنگل»، «کدو تنبل»، «ستاره‌های کویر»(گردآوری مجموعه داستان جوان)، ساوالان(گردآوری مجموعه شعر جوان) و ... اشاره کرد.

امینی از روزنامه نگاران حوزه کودک بوده و از سوابق وی می توان دبیری تحریریه مجله روشنان به عنوان نشریه تخصصی ادبیات کودکان ونوجوانان ، کارشناس و عضو شورای بررسی و خرید کتاب امور بازرگانی کانون پرورش فکری، دبیری شورای تولید آثار نظری کانون پرورش فکری، سابقه فعالیت 22 ساله در حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان، دبیری تحریریه کتاب ماه کودک و نوجوان، دبیری تحریریه مجله الفبا و دبیری و داوری جشنواره‌های مختلف ادبی را نام برد.

شرح گفتگو با ایشان را در ادامه تقدیم می کنیم:
 

 با توجه به مقتضیات روز چه نیازسنجی های بروزی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان صورت گرفته است ؟ این نیازمندی ها در چه بخش هایی است؟ چه پیشنهاداتی برای اجرایی شدن آن وجود دارد؟

متاسفانه در حوزه ادبیات کودک نیازسنجی درستی صورت نمی گیرد. ارگان ها و نهادهایی که با این دو مخاطب بسیار مهم درگیرند، سیاست ها و روش ها و نگاه های بسیار متفاوتی از هم دارند و تولیدات فرهنگیشان (اعم از مادی و معنوی)، با آن نگاه ها و سیاست ها تبیین و تعریف می شود.

اگر از نگاه و جایگاه یکی از پایه‌گذاران کارگاه‌های ادبیات مرکز آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بخواهم پاسخ بدهم، مهم ترین نیاز مخاطب کودک و نوجوان امروز، که کانون به آن اهتمام دارد، آموختن این اصل مهم است که زندگی خوب را باید تمرین کرد و آینده خوب، با همین تمرین درست زندگی قابل ساختن است. این اصل مهمی است و کانون در دو سال اخیر آن را شعار تمام فعالیت های خود قرار داده است. آموزش مهارت های مثبت دهگانه به مخاطب آینده ساز امروز، از اساسی ترین ضرورت هایی است که در کنار فعالیت های چهل و دوگانه همیشگی، به طور ویژه آن را در سراسر کشور دنبال می کند و بر این باور است که نهادینه شدن آن دربین کودکان و نوجوانان، جامعه ای آرام تر، کم جرم تر، مهربان تر و امیدوارتر را به وجود خواهد آورد.

در کنار این پاسخ، از نگاه شخصی خودم به عنوان کارشناس ادبیات کودک و نوجوان، به ضعف حوزه ادبیات کودک در زمینه نظریه و نقد است. این ضعف چیز تازه ای نیست. ما در زمینه تولید ادبی برای مخاطب کودک و نوجوان خوب پیش رفته ایم و با دنیا رقابت می کنیم. کاندیداتوری نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان به طور هر ساله در جوایز بزرگ ادبیات کودکان دنیا، گواه این حقیقت است، اما اکنون در مبانی نظری بسیار ضعیفیم. نقدهای ما بر پایه نظریات ادبی شکل نمی گیرند و آنچه داریم هم، بیشتر ترجمه های نظریاتی است که منطبق با فضای تولیدات ما نیستند و یا به سختی تطبیق پیدا می کنند.
 

 چالش‌های حوزه ادبیات کودک در دنیای امروز در چه بخش هایی رصد شده است؟ و شامل چه مواردی است؟

تا جایی که در جریانم، چالش ها و مشکلات حوزه ادبیات کودک و نوجوان به شکل علمی و روشمند رصد نشده و اگر شده ما بی اطلاعیم. در پرسش این سوال از فعالان ادبیات کودک، هرکدام از زاویه نگاه خود مشکلی را طرح می کند. بی مفهومی شعرهای کودک، مفاهیم بزرگسالانه در ادبیات کودک، اقتصاد نشر، سیاست زدگی، محدودیت  فضا، عدم برنامه های دراز مدت، فاصله نویسندگان با مخاطب، عدم توجه مسئولین و...   از موضوعات مطرح دراین حوزه است.

به نظر من بزرگترین مشکل ادبیات کودک، نظام آموزشی ماست. شاید این پاسخ در وهله نخست، گزاف به نظر بیاید، اما واقعیت این است که متاسفانه امروز بیشترین مواجهه کودک و نوجوان ما با کتاب، در مدارس صورت می گیرد. ادبیات به عنوان درسی پایه که از اول ابتدایی تا پایان آموزش مدرسه ای همراه مخاطب هدف ماست، می تواند درسی جذاب، تاثیرگذار و عاملی مهم برای کشش مخاطب برای مطالعه باشد؛ اما واقعیت این است که ادبیات مدارس ما سست، بدون زیبایی، کسل کننده و به شدت تعلیمی است. همین ادبیات کافی است تا مخاطب از خواندن هرچه شعر و داستان دلزده و رویگردان شود.

چالش های ادبیات کودک در کلام شاعر و نویسنده کودکان و نوجوانان

مهم ترین عنصر در دنیای ادبیات و بویژه ادبیات کودک، زیبایی و لذت بخشی این بخش ادبیات است. محوری که ادبیات آموزشی ما از آن بویی نبرده است؛ اما ادبیات بیرون از این فضا، وسیع، بالنده و روبه رشد است، هرچند تا برآوردن نیاز مخاطب هنوز فاصله زیادی داریم. این موضوع در شعر و به طور خاص شعر نوجوان بسیار محسوس است.
 

 با توجه به مقتضیات روز، پیشرفت تکنولوژی باعث رشد زیاد رقبای کتاب در پرکردن اوقات فراغت کودکان شده (مثل بازی های نرم افزاری، فضای مجازی و ...) به عنوان کارشناس دراین بین چه راهکارهایی برای ترغیب کودک به کتابخوانی می بینید؟

 متاسفانه پاسخ های من بیشتر به حوزه نظام آموزشی ایران بازمی گردد. باور دارم که کودکی سالم، جامعه سالم را پایه ریزی می کند. سیستم زندگی کودکان ما به این نحو است که کودکان و نوجوانان ما بیشترین ساعات عمرشان را در مدارس می گذرانند. بنابراین فرهنگ درست، فهم صحیح و آموختن هدفمند، باید از مدارس آغاز شود و بالعکس.

تکنولوژی، نرم افزار و فضای مجازی جامعه غربی بسیار پیشرفته تر از ماست، اما چرا سرانه مطالعه در آنجا تنزل نداشته است؟ پاسخ دراین نکته نهفته است که کودکان آنان با فرهنگ مطالعه آشنا و بزرگ می شوند. از ابتدا می آموزند که مطالعه از ضروریات زندگی است. فعالیت و سبک زندگی که نهادینه و فرهنگ شد، در برابر تغییرات و تنوعات، آسیب ناپذیر می ماند.

نیاز، و احساس دو رکن اصلی روی آوری و کشش به هر موضوعی است، پس نظام آموزشی ما می تواند فرهنگ نیاز به مطالعه را جایگزین رشد کاذب و حجم اطلاعات بی موردی کند که بر کودکان و نوجوانان آوار می شود.

موارد مرتبط
تخفیف 60 درصدی نسخه الکترونیک کتاب
کتاب اختصاصی من کی ام
تاثیر تلویزیون بر تربیت کودک، خوب یا بد ؟
مطالب مرتبط
کتاب اختصاصی فرفره جادویی من - آموزش مهارت‌های کودکان

کتاب اختصاصی فرفره جادویی من - آموزش مهارت‌های کودکان

کتاب اختصاصی چی کاره بشم - آموزش مشاغل به کودکان

کتاب اختصاصی چی کاره بشم - آموزش مشاغل به کودکان

کتاب اختصاصی من کی‌ام - داستانی درباره آشنایی با اسم کودک

کتاب اختصاصی من کی‌ام - داستانی درباره آشنایی با اسم کودک

لوگوی ساماندهی اینماد
تهران، بلوار کشاورز، ابتدای خیابان شانزده آذر، پلاک ۷۸، طبقه ۱۰، واحد ۱۰۱۰
خانه
سبد خرید ( ۰ )
محصولات
دوزلی بوک چیست؟
شرایط خرید
تخفیف ها
تماس با ما
مجله دوزلی بوک
پرسش های متداول
گردونه شانس