لوگوی دوزلی بوک
تخفیف‌های گروهی !
بنر دفاتر
پرورش مهارت خود آگاهی در کودکان

پرورش مهارت خود آگاهی در کودکان

برای اینکه خودآگاهی را به کودکان آموزش دهید باید صبر کنید تا آنها به چهار تا پنج سالگی برسند. می توانید از تکنیکی به نام «جعبه پاندورا» استفاده کنید.

خودآگاهی عبارت است از توانایی شناخت و آگاهی از خصوصیات، نقاط قوت و ضعف، خواسته ها، ترس ها و بیزاری ها. به عبارتی دیگر، خودآگاهی یعنی آگاهی یافتن و شناخت اجزای وجود خود، شناخت اجزایی همچون خصوصیات ظاهری، احساسات، افکار، باورها، ارزش ها، اهداف، گفتگوهای درونی و نقاط قوت و ضعف خود.

خودآگاهی در مورد سه حوزه ی اصلی مطرح می شود: شناختی، هیجانی و رفتاری که به معنی آگاهی از افکار، هیجان ها و رفتارها است. یعنی یک کودک بداند در این لحظه چه فکری در ذهنش وجود دارد، چه هیجانی را تجربه می کند و چرا یک رفتار خاص را انجام می دهد. کودکان تقریبا در شش ماهگی می توانند خود را از محیط تشخیص دهند و تا قبل از این سن، توانایی درک خود به عنوان یک موجود مجزا را ندارند. این اولین گام در رسیدن به خودآگاهی است. عمده ی فعالیتی که والدین می توانند برای ارتقاء خودآگاهی فرزندان خود انجام دهند در سال های دوم و سوم زندگی آن ها است.

به طور کلی در مهارت خودآگاهی فرد می آموزد که:

  • با تکیه بر نقاط قوت خود، برای بهبود نقاط ضعف خود تلاش کند. آگاهی از نقاط ضعف باعث می‌شود که فرد با استفاده از این آگاهی بتواند تسلط بیشتری بر خود داشته باشد.
  • احساسات خود را بشناسد. فردی که از احساسات خود، آگاه می‌شود، می‌تواند آنها را کنترل کند. ناتوانی در کنترل و مهار احساسات، می‌تواند به اعتیاد، خشونت و ... بیانجامد.
  • از نیازهای خود اطلاع پیدا کند و به جای سرکوب آنها، یاد بگیرد که از مسیرهای سالم نیازهای خود را برآورده سازد.
  • در زندگی خود اهداف واقعی را دنبال نماید و از دنبال کردن اهداف غیرواقعی، تخیلی و کمال‌گرایانه پرهیز کند، زیرا اهداف غیر‌واقع بینانه باعث خشم و ناکامی می‌شوند.
  • خودآگاهی باعث احساس ارزشمندی می‌شود و به فرد کمک می‌کند تا تفاوت ها و نقاط اشتراک خود را با دیگران بشناسد.

برای اینکه خودآگاهی را به کودکان آموزش دهید باید صبر کنید تا آنها به چهار تا پنج سالگی برسند. می توانید از تکنیکی به نام «جعبه پاندورا» استفاده کنید. یک جعبه درب دار کوچک که ظاهر زیبا و خوشایند و چشم نوازی داشته باشد و حس کنجکاوی و تخیل کودک را بر انگیزد، انتخاب کنید و داخل آن آینه ای قرار دهید، سپس آن را به کودک نشان دهید (‌سن مناسب برای اجرای این تمرین: حداقل پنج سال است )‌ و بگویید:

« عزیزم! توی این جعبه عکس کسیه که شبیه هیچ کس تو دنیا  نیست. حتی اگه همه روزنامه ها رو بخونی هیچ اسمی از اون ادم توش نیست. در تمام تاریخ گذشته و آینده کسی مثل اون نبوده و نیست. کسی که با همه آدمای دیگه فرق داره. بی نظیر و یگانه است. دوس داری توی جعبه رو نگاه کنی؟ می تونی حدس بزنی تو جعبه عکس کیه؟!

احتمالا ابتدا بچه ها حدس هایی می زنند و سپس اظهار تمایل می کنند که داخل جعبه را تماشا کنند. از کودک بخواهید به سمت جعبه رفته و توی آن را نگاه کند. به این ترتیب او پی می برد که آن شخص بی نظیر و منحصر به فرد خودش است.

پرورش مهارت خود آگاهی در کودکان

بازی هایی برای رشد خودآگاهی

فرقی نمی کند که شما به عنوان والد به مطالعه ی این متن می پردازید و یا اینکه مربی کوک در زمینه ی مهارتی هستید. بازی های زیر می تواند برای شما مفید واقع شود.

خواندن داستانی را به همراه کودک آغاز کنید و در بخش های مختلف، مکث کرده، از کودک بخواهید تا در مورد آنچه در ذهن شخصیت های داستان می گذرد برای تان توضیح دهد. مثلا “بنظرت تو ذهن موش قصه چی می گذشت که از دوستاش جدا شد و رفت یه گوشه نشست؟”
موقعیت های به ظاهر نامطلوب مانند وقتی که کودک بی حوصله است، بهانه می گیرد و یا عصبانی است را غنیمت بدانید و در مورد افکارش از او سوال کنید ” فک میکنم الان خیلی عصبانی شدی. تو ذهنت چی گذشت که اینقدر ناراحتت کرد؟”
از کودک بخواهید تا هرآنچه می تواند در مورد ویژگی های مختلف خود بنویسد. سپس نوشته ها را در قالب نامه در بیاورید و ازهمه ی بچه ها دریافت کنید.
به قید قرعه از دانش اموزان بخواهید جلوی کلاس بیایند و یکی از نامه های بدون اسم را بخوانند.
بقیه ی اعضای کلاس باید حدس بزنند نویسنده ی این نامه چه کسی بوده.

بازی صندلی داغ: صندلی ای با نام صندلی داغ در میانه ی کلاس قرار دهید و برای بچه ها توضیح دهید که در این بازی، قراراست ویژگی های مثبت دوست مان را به او بگوییم تا حسابی داغ شود.
سپس به قید قرعه دانش آموزان را روی صندلی نشانده و از بقیه بخواهید تا ویژگی های مثبتش را به او بگویند.

مجموعه ای از کارت های کوچک که بر روی هر کدام از ان ها یک جمله نوشته شده آماده کنید و آن ها را در جاهای مختلف خانه یا حیاط مخفی کنید.
برای کودک توضیح دهید که این یک بازی سایلنت (بدون صدا) است و کسی برنده می شود که بدون صحبت کردن، بتواند حالت هر هیجان را فقط در چهره اش نشان دهد.
به عنوان مثال از کودک بخواهید تا پس از پیداکردن کارت حاوی جمله ی”امروزمیریم شهربازی”، احساس متناسب با جمله را پیدا کند و آن را در چهره اش نشان دهد.
بهتراست لیستی از جملات متنوع تهیه کنید که احساسات مختلف اصلی و فرعی را در بر گیرند.

وقتی در حال دیدن فیلم یا کارتن هستید، از فرزندتان در مورد احساسات شخصیت های داستان سوال کنید. مثلا”بنظرت بچه خرگوشه الان چه احساسی داره که کسی باهاش بازی نکرد؟ “

پرورش مهارت خود آگاهی در کودکان

بازی های خودآگاهی جسمی

وسایلی جهت ساخت کاردستی ترتیب دهید و از کودک تان بخواهید تا با استفاده از آن ها، تصویری ازخودش را نقاشی کند.
اگر کودک سواد دارد، از او بخواهید تا پاسخ سوالات زیر را نیز روی کاردستی اش بنویسد و اگرنه آن ها را نقاشی کند:
” یکی از ویژگی های خوب خودت، کاری که به آن علاقه داری، دوست داری در آینده چه کاره شوی؟ یکی از نقاط ضعفت”.
اگر مربی کودک هستید، در پایان می توانید با کاردستی های آن ها یک نمایش لباس راه بیندازید که هر کودک لباس دست سازش را به تن کرده و با حاضر شدن در جلوی کلاس، خودش را به دیگران معرفی می کند.

اگر به عنوان پدر یا مادر این بازی را انجام می دهید می توانید کارهای کودک را جمع آوری کرده و با آن ها یک نمایشگاه خانگی آماده کنید.
هرگز نقاشی ها و دست سازه های کودک را دور نیندازید چون می توانید از آن ها به منظور تقویت اعتماد به نفس فرزندتان نهایت استفاده را بکنید.

موارد مرتبط
آموزش مهارت تصمیم گیری به کودکان
پرورش مهارت برقراری ارتباط موثر در کودکان
اهمیت پرورش مهارت های زندگی در فرزندان
مطالب مرتبط
کتاب اختصاصی فرفره جادویی من - آموزش مهارت‌های کودکان

کتاب اختصاصی فرفره جادویی من - آموزش مهارت‌های کودکان

لوگوی ساماندهی اینماد
تهران، بلوار کشاورز، ابتدای خیابان شانزده آذر، پلاک ۷۸، طبقه ۱۰، واحد ۱۰۱۰
خانه
سبد خرید ( ۰ )
محصولات
دوزلی بوک چیست؟
شرایط خرید
تخفیف ها
تماس با ما
مجله دوزلی بوک
پرسش های متداول
گردونه شانس